Nachtangst Peuter - of toch een nachtmerrie?

Als je peuter wakker wordt midden in de nacht, dan vraag je je als ouder misschien af wat de oorzaak is. Je hebt het vast wel eens meegemaakt dat je peuter midden in de nacht in zijn bed zit, gild en huilt. Als dat gebeurt, denken we als ouders vaak dat ons kind misschien een enge droom heeft gehad. Maar dat is niet altijd het geval. Het kan ook een zogenaamde nachtangst zijn.

Hieronder leg ik de verschillen tussen de twee uit en geef ik je advies over hoe je kunt reageren.

NACHTMERRIES

Nachtmerries komen het meest voor bij kinderen van 2 tot 3 jaar, maar kunnen ook voorkomen bij jongere of oudere kinderen. Rond de leeftijd van 2 jaar gaan peuters dingen steeds bewuster beleven en dromen er vervolgens meer over. Ook geloven ze op deze leeftijd dat monsters en andere griezelige wezens echt bestaan. Na een traumatische gebeurtenis kan je merken dat je kind meer droomt.

Nachtmerries komen meestal voor aan het einde van een slaapcyclus, tijdens de REM-slaapfase (meestal in de vroege ochtenduren). Na een nare droom in de nacht herkent je kind je en wil dat je dichtbij hem blijft en hem gaat troosten. Vaak kan je kind zich de volgende ochtend een nachtmerrie herinneren.

WAT KAN JE DOEN OM ENGE DROMEN TE VOORKOMEN?

Vermijd enge films, boeken en verhalen gedurende de dag en vooral vlak voor het slapengaan. Houd er rekening mee dat bepaald tv- of radionieuws behoorlijk beangstigend kan zijn voor kinderen, dus wees altijd alert op wat je kind mogelijk op tv of op andere apparaten bekijkt.

Naast externe stimulatie kunnen nachtmerries ook vaker voorkomen bij oververmoeide kinderen. Door ervoor te zorgen dat je kind overdag voldoende rust krijgt en een bedtijd die past bij zijn of haar slaapbehoeften, wordt het risico dat het door nachtmerries wordt gekweld, verkleind.

WAT KUN JE DOEN ALS JE KIND EEN ENGE DROOM HEEFT?

Handel snel. Ga naar je kind en kalmeer hem. Je kan je kind vasthouden en troosten totdat hij kalm is en weer klaar om te slapen. Sommige kinderen vinden een nachtlampje fijn zodat het wat minder donker is in de kamer.

Je kunt je kind afleiden door hem aan leuke dingen te laten denken, zoals: ‘Met wie speel je het liefst en waarom’ of ‘Wat is je lievelingskleur’, ‘Wat zou je morgen graag willen doen’..

Na een tijdje zal je peuter weer in slaap gaan vallen.

NACHTANGST PEUTER

De medische term voor nachtangst is ‘pavor nocturnus’. Nachtangst ontstaat meestal in de eerste 2 uur nadat je kind in slaap is gevallen, tijdens de niet-REM-slaapfase (diepe slaap). Je kind lijkt helemaal overstuur, heeft een rood gezicht en zijn ogen open, schreeuwt, zweet, schopt, slaat en/of heeft een verhoogde hartslag. Tijdens een nachtangst is je kind niet wakker, herkent je niet en laat zich niet troosten.

JE KINDJE LIJKT MISSCHIEN VOLKOMEN ONBEREIKBAAR.

Het verschil tussen een nachtangst en een nachtmerrie is dat je kind daardoor niet droomt of wakker wordt; ze slapen eigenlijk nog. Je kind is zich hiervan niet bewust en kan het zich later ook niet meer herinneren. Een nachtangst kan enkele minuten tot 15 minuten duren en verdwijnt vanzelf.

Dit gebeurtenis geeft je misschien een machteloos gevoel. Het kan angstaanjagend uitzien en niets te kunnen doen als ouder is gewoon naar. Echter, een nachtangst is in principe onschuldig.

WAT KAN JE DOEN OM NACHTANGST TE VOORKOMEN?

Als je kind nachtangsten krijgt, dan zou de oorzaak kunnen zijn dat je kindje oververmoeid of gestrest is en dus voldoende rust en slaap nodig heeft. Rust en slaap kunnen helpen nachtangsten te voorkomen.

Een rustig slaapritueel kan je peuter helpen zich voor het slapen te ontspannen.

Bovendien kunnen factoren zoals koorts, slaapapneu en ernstig verstoorde slaapritmes bijdragen aan dit soort nachtelijke paniekaanvallen. Je kunt niet altijd iets aan deze factoren doen, maar als je bijvoorbeeld op reis bent, probeer dan het slaapschema van je kind zo mogelijk aan te houden en als je kind ziek is, laat hem dan veel slapen.

Als je kind zeer regelmatig nachtangsten heeft, kan het helpen om hem 15 minuten vóór de tijd dat de nachtangst normaal gesproken optreed, wakker te maken. Dit onderbreekt de slaapcyclus, wat een nachtangst kan helpen voorkomen.

NACHTANGST PEUTER: WAT KAN JE DOEN ALS JE PEUTER NACHTANGST HEEFT?

Eigenlijk niet zoveel. Wees erbij en blijf kalm. Je kind wakker maken is geen goed idee - de nachtangst kan dan mogelijk langer duren. Zorg ervoor dat je kind zichzelf geen pijn kan doen. Je kan eigenlijk niets anders doen dan afwachten tot het voorbij is.

BLIJF RUSTIG!

Als je peuter voor het eerst nachtangst heeft, zal je misschien schikken en proberen je kind te helpen. Het is echter het allerbelangrijkst dat je zelf rustig blijft en er alleen voor zorgt dat je kind zich niet kan blesseren.

Als je dit moeilijk vind, probeer dan rustig te ademen en eraan te denken, dat een nachtangst onschuldig is en vanzelf weer over gaat. Misschien is het ook een optie om je partner te vragen om bij je peuter te gaan wanneer hij nachtangst heeft, voor het geval dat jij het zelf lastig vind.

EEN NACHTANGST HERINNEREN IS ONMOGELIJK.

Je kan een nachtangst een beetje vergelijken met slaapwandelen. Hierbij lijkt je kind wakker maar is daadwerkelijk in slaap. Je kind weet de volgende dag niet meer wat er gebeurde.

Nachtangsten zullen vanzelf verdwijnen naarmate je peuter ouder wordt.

Sommige kinderen zijn gevoeliger voor nachtangst dan andere. Uit onderzoek blijkt dat jongens vaker last hebben van nachtangst dan meisjes. Ook al is een nachtangst misschien wat beangstigend om als ouder te zien en voel je je misschien hulpeloos; ze zijn in wezen onschadelijk.

LAST BUT NOT LEAST

Nachtangsten treden vaak in fases op waar er veel drukte of verandering is in het leven van je peuter. Zodra er weer wat meer rust is en je kind voldoende slaap kan pakken, zal je zien dat ook nachtangsten af zullen nemen.